IPS nu ook voor polikliniek en HoPE

Marianne: ‘Een nieuwe kans op betaald werk’

Hulp krijgen bij aan het werk gaan? Individuele Plaatsing en Steun (IPS) kan altijd al worden ingezet voor mensen met ernstige psychische aandoeningen. In 2022 en 2023 is er tijdelijk budget om IPS ook aan te bieden aan mensen die in behandeling zijn bij een van de poli’s of bij HoPE. Psychiater Marianne Bik werkt in het ACT-team in de Wilhelminastraat. Voor haar is IPS aanbieden vanzelfsprekend. Waarom?

Eraan toe zijn

Marianne: ‘Wij bespreken werk en dagbesteding altijd met een cliënt. Als iemand aangeeft graag betaald werk te willen doen, dan bieden we aan om met onze IPS-coach in gesprek te gaan.’ Marianne werkt in een bemoeizorgteam en ziet mensen met meervoudige problematiek; naast psychische problemen is er vaak ook sprake van verslaving en sociaal-maatschappelijke problematiek. Haar cliënten hebben vaak weinig of geen ervaring met betaald werk. IPS is volgens Marianne ‘een nieuwe kans om te exploreren of werk toch haalbaar is’.

Belastbaarheid

Zijn er voor haar voorwaarden om IPS aan te bieden? Marianne: ‘In principe zijn er geen contra-indicaties voor een IPS-traject. Voor mensen die ernstig ontregeld zijn of veel onder invloed zijn van drugs of alcohol, zal het vaak niet haalbaar zijn om op dat moment betaald werk te verrichten. Maar het is met nadruk niet nodig om klachtenvrij te zijn en ook het gebruik van medicatie is geen reden om af te zien van IPS. Het kan juist helpen bij verder herstel. Onder onze cliënten zijn ook veel daklozen. Betaald werk kan een manier zijn om afleiding te vinden, even weg te zijn uit hun situatie en zich beter te voelen. En het kan ook de mogelijkheden op maatschappelijk herstel bevorderen. Maar begrijpelijkerwijs geven veel van deze cliënten aan dat het verblijf in de daklozenopvang veel stress geeft en energie kost, waardoor zij zich niet in staat voelen het IPS-traject aan te gaan.’

Het hele traject betrokken

In het ACT-team zit een IPS-coach voor 16 uur per week. Mensen die geïnteresseerd zijn, krijgen maximaal vijf gesprekken aangeboden bij de coach om te kijken of ze zich willen committeren aan een IPS-traject. Het gebeurt dat cliënten al na een paar gesprekken weten dat ze toch nog niet naar werk begeleid willen worden. Als de conclusie is dat ze dit wel willen, dan gaat de coach matchen. Marianne: ‘Het is laagdrempelig en de coach blijft tijdens het traject betrokken waardoor cliënten het vaak langer volhouden.’

Belangrijke vorm van herstel

Maximaal drie jaar duurt het traject (eerder was dat bij de gemeente twee jaar). ‘Het succes is heel wisselend’, zegt Marianne. IPS is een evidence based methode en heeft een slagingspercentage van 40% bij FACT cliënten. Exacte cijfers voor ACT weet ze niet, maar ze schat in dat van de tien mensen die open staan voor betaald werk en IPS-coaching krijgen er één aan betaald werk komt en blijft. Als uit de gesprekken met de IPS-coach blijkt dat betaald werk toch niet de voorkeur heeft, dan bekijkt de coach met het team de mogelijkheden voor dagbesteding. Marianne: ‘Je ziet dat mensen vaak een laag zelfbeeld hebben en ervan uitgaan dat betaald werk voor hen geen optie is. We proberen daar niet in mee te gaan. Iets doen overdag en al helemaal betaald werk, geeft zelfvertrouwen; het is een hele belangrijke vorm van herstel. En het legt minder druk op de zorg.’

Nog effectiever

Hoe kijkt zij aan tegen de nieuwe groep cliënten met mildere psychische aandoeningen die nu in aanmerking komen voor IPS? Marianne denkt dat het juist voor deze groep nog effectiever kan zijn: ‘Deze mensen hebben vaak meer ervaring met betaald werk en ze hebben over het algemeen ook meer draagkracht. Dus de stap is niet zo groot. Zonder coach lukt het ze misschien niet. Een IPS-traject kan dan net het verschil maken om wel succesvol aan het werk te gaan en te blijven. Ik heb zelf niet met deze groep te maken, maar ik zeg: doen.’