De Wet verplichte ggz

Wendy Rutten

Verpleegkundige in opleiding tot specialist

Een spannende wet met mogelijkheden


Hoe vertaal je de nieuwe Wvggz in de praktijk naar patiënten en behandelaren? Wat betekent zo’n nieuwe wet nou eigenlijk voor het dagelijkse werk van onze ambulante teams?’ Wendy Rutten is verpleegkundige in opleiding tot specialist (VIOS) en deed een enquête onder teamleden in het cluster F-ACT, ACT en VIP. ‘Er kwamen heel waardevolle antwoorden uit de vragenlijst. En met zo’n onderzoek daag je iedereen ook uit om vanuit het eigen werk na te denken over de gevolgen en mogelijkheden van de wet.’


‘Veel mensen vinden de nieuwe wet trouwens heel spannend. Dat hoor ik van veel kanten terug. Het is ook wel begrijpelijk, want bij verplichte zorg denken we al snel aan heel heftige situaties. De nieuwe wet geeft patiënten en hun naasten ook veel meer invloed, zelfs bij gedwongen behandeling. En dat kan gespannen situaties juist positief beïnvloeden.’


De praktijk zal het leren

‘Een patiënt kan bijvoorbeeld zeggen: “Oké, jullie gaan me gedwongen medicatie geven, maar dan wel op de manier die ik het prettigst vind.” Dat kan bijvoorbeeld in een bepaalde ruimte in het eigen huis zijn of juist niet. In bepaalde omstandigheden, zoals met zijn of haar favoriete muziek. Het gaat dus echt om wat het beste is voor deze patiënt en hoe je het gevoel van machteloosheid bij hem of haar vermindert.’


‘Die patiënt kan ook zelf een plan van aanpak maken, iets waarover de meningen overigens verdeeld zijn. Behandelaren vertelden me dat ze niet denken dat veel patiënten dat willen of kunnen. Terwijl ervaringsdeskundigen daar toch echt hele andere gedachten over hebben. De praktijk moet het leren, maar het kan met deze wet wel. De patiënt vertrouwenspersoon of een ervaringsdeskundige kan de patiënt daarbij actief helpen.’


Meer aandacht voor veiligheid

‘Je kunt ook goed zien, dat het hier om een behandelwet gaat en niet om een opnamewet. Maar soms is die opname toch nodig, bijvoorbeeld wanneer je de patiënt uit een onveilige situatie moet halen. Veiligheid is trouwens een belangrijk onderdeel van deze nieuwe wet. Dat roept bij behandelaren ook veel vragen op: Wat houdt veiligheid eigenlijk in? Het gaat over de veiligheid van de patiënt, maar ook over de veiligheid van de behandelaar. Hoe bereid je je op mogelijke situaties voor?’


‘De discussie daarover heeft ons op het pad gezet van de gedachte over een speciaal consultatieteam. Een team met behandelaren die niet bij de behandeling van de patiënt zijn betrokken en die vaak met meer afstand kunnen kijken naar de situatie. Zij kunnen met een frisse kijk meedenken in het voorbereiden van de toepassing van de verplichte zorg in moeilijke situaties en zo de teams een stevigere basis geven.’